Tarnopol stare zdjęcia. Kresy Wschodnie przed II wojną światową

By uciec od polskich turystów we Lwowie trzeba odwiedzać miasto w dni powszednie i najlepiej poza sezonem albo… pojechać dalej na wschód. Dziś przyglądamy się temu jak przed wojną wyglądał Tarnopol. Niewielkie miasto nad Seretem, stolica Podola, bohater walki z sowietami w 1939 roku. Tak wyglądał Tarnopol przed II wojną światową.

Fot. otwierające ul. 3 Maja w Tarnopolu. Widoczny budynek I Gimnazjum Męskiego, ze zbiorów NAC; syg. 1-U-6185

Plac Jana III Sobieskiego w Tarnopolu. Widoczny kościół pw. św. Wincentego z Ferrary i pl. Dominikański. Fot. ze zbiorów NAC; syg. 1-U-6187
Widok na kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy na skrzyżowaniu Ruskiej i Mickiewicza. Fot. Archiwum fotograficzne Henryka Poddębskiego; NAC; syg. 131-8108

Tarnopol

Widok na Rynek w Tarnopolu w okolicach 1920 roku. Niestety, bohaterska obrona przed sowietami w 1939 roku nie mogła skończyć się sukcesem. Miasto uszkodzone w walkach w 1939 i 1944 roku, a następnie dodatkowo zdewastowane już po wojnie nie jest aż tak piękne, jak kiedyś.

Witok na Magistrat i pomnik Adama Mickiewicza w Tarnopolu. Fot. NAC, syg. 1-U-6186

Dworzec, Tarnopol

Dworzec kolejowy we Lwowie był jednym z najwspanialszych tego typu budynków w ówczesnej Europie, ale ten w Tarnopolu wcale nie był gorszym. Widoczny powyżej dworzec w Tarnopolu otwarto oficjalnie w sierpniu 1906 roku. Niestety budynek został zniszczony podczas I wojny światowej. Odbudowaną po wojnie stację kolejową zniszczyły działania wojenne w 1944 roku podczas starć komunistów z nazistami.

Dworzec, Tarnopol

Po wojnie odbudowano go w 1952 roku w sposób znacznie mniej okazały.

Planty w Tarnopolu w 1929 roku. Fot. NAC; syg. 1-U-6202

Tarnopol

Ul. Mickiewicza znana dziś jako Szewczenki.

Kasyno Oficerskie, Tarnopol

Kasyno Oficerskie w Tarnopolu przed II wojną światową.

Ogród miejski, Tarnopol

Lwów nieodłącznie kojarzy się z wieloma parkami ale również i w przedwojennym Tarnopolu dbano o miejską zieleń.

Ul. 3 Maja, Tarnopol

Centrum miasta, d. ul. 3 Maja łącząca Pasaż Adlera z pl. Dominikańskim, widoczny znany Hotel Adlera. Dziś ulica znana jako Sahajdacznego.

ul. Tarnowskiego, Tarnopol

Jedna z głównych ulic Tarnopola – d. ul. Tarnowskiego. Dziś oczywiście zmieniona. Warto zwrócić uwagę na widoczną na zdjęciu wieżę o której za chwilę…

Pomnik Mickiewicza, Tarnopol

Lwów miał wiele szczęścia. Tarnopol znacznie mniej. W mieście zniszczono i zrównano z ziemią wiele zabytków kultury. Pierwszym z nich jest pomnik Adama Mickiewicza u zbiegu d. ul. Konarskiego i Piłsudskiego.

Pomnik Adama Mickiewicza w Tarnopolu. Fot. NAC; syg. 1-U-6200

Pomnik z 1895 roku zniszczony został przez Ukraińców około 1918 roku. Odbudowano go po wojnie z bolszewikami w 1923. Rekonstrukcja została zniszczona w 1941 roku. Na zdjęciu oryginalny pomnik z 1895 roku.

Pomnik Mickiewicza, Tarnopol

Pomnik po odbudowie.

Pomnik Józefa Piłsudskiego, Tarnopol

Przed kościołem Dominikanów w Tarnopolu na pl. Sobieskiego już w 1935 roku postawiony został monumentalny, naturalnych rozmiarów pomnik Józefa Piłsudskiego przygotowany przez warszawskiego rzeźbiarza Apolinarego Głowińskiego.

Pomnik Piłsudskiego w Tarnopolu w 1935 roku. Fot. NAC; syg. 1-U-6201

To kolejny zabytek po którym pozostały już tylko wspomnienia. Pomnik został zniszczony już w dniu wkroczenia sowietów do Tarnopola w 1939 roku. Na zdjęciu pomnik w dniu Narodowego Święta Niepodległości w 1935 roku.

Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, Tarnopol

Rzymskokatolickie świątynie pozostałe na terenach obecnej Ukrainy zamienione po wojnie na magazyny czy składy budowlane, a później przerobione na cerkwie nie są dla nikogo zaskoczeniem. Zaskoczeniem mogą być losy tarnopolskiego kościoła parafialnego Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Kościół u zbiegu d. ul. Ruskiej i Mickiewicza nieprzypadkowo przypomina lwowski kościół św. Elżbiety.

Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Tarnopolu. Fot. Adela Tarnopol, NAC; syg. 1-U-6190

Projekt kościoła z Tarnopola “nie przeszedł” w konkursie na świątynie we Lwowie. Tarnopolskiego kościoła nie możemy już podziwiać. Nie istnieje. Wyburzono go w 1954 roku robiąc miejsce dla domów towarowych. Dziś pozostają po nim wspomnienia oraz pamiątkowa makieta z napisem również w języku polskim.

Tarnopol, Kościół Dominikanów

Widok na ufundowany przez Józefa Potockiego kościół Dominikanów pw. śś. Dominika, Wincentego z Ferrary i Jacka Odrowąża w Tarnopolu w okresie przed I wojną światową. Każdy nieco bardziej zorientowany w sytuacji łatwo zgadnie, że świątynia nie znajduje się już w rękach prawowitych właścicieli. Po wojnie kościół zamknięto. Zrobiono tu magazyn tarnopolskiej galerii co i tak uznać można za łaskawe obejście się z zabytkiem. W 1978 roku zniszczono epitafium fundatora kościoła – Józefa Potockiego. Po 1989 roku świątynię oddano cerkwi obrządku bizantyjsko-ukraińskiego.

Tarnopol, widok ogólny

Widok ogólny Tarnopola około 1918 roku.

Oficerowie 54. Pułku Strzelców Kresowych przed bramą zamku w Tarnopolu. Po remoncie w zamku stacjonował jeden z batalionów. Fot. NAC; syg. 1-W-1255

Ul. Mickiewicza, Tarnopol

Pocztówka z widokiem na Planty i ul. Mickiewicza w Tarnopolu.

Seret, Tarnopol

Leżący nad Seretem Tarnopol i jego okolice przez lata były letniskowymi atrakcjami turystycznymi. Oto widok na jar Seretu około 1915 roku. W poprzednim artykule zobaczyć możecie więcej starych zdjęć atrakcyjnego turystycznie Podola.

Polecamy również: