Obfite opady deszczu przytrafiają się w Polsce dość często. Zwykle wiosną, a czasem i latem, przytrafiają się lokalne podtopienia i Powodzie. To nic nowego. Kiedyś też tak było. Jak wyglądał zalany Kraków przed wojną? Oto archiwalne stare zdjęcia powodzi w Krakowie.
Fot. otwierające: Willa Rożnowskich w czasie powodzi w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Ze zbiorów NAC; syg. 1-G-4589
Jedną z bardziej katastrofalnych w skutkach powodzi była powódź z lipca 1925 roku. Wezbrane wody zalały podkrakowskie wsie i wdarły się do miasta.
W wyniku długotrwałych opadów deszczu zerwane zostały mosty kolejowe między Skawiną, a Zatorem. “Połączenia między gminami powiatu nowotarskiego zostało uniemożliwione” – donosił Czas z 2 lipca 1925 roku.
Z początkiem lipca 1925 roku stan wody na Wiśle pod Krakowem był wyższy o 5 metrów 15 centymetrów powyżej stanu normalnego. W Krakowie trwała zbiórka pomocy dla mieszkańców Borku Fałęckiego, Mogilan, Ludwinowa czy Zakrzówka.
“Między okolicami najbardziej wylewem dotniętymi pierwsze miejsce zajmuje Kraków. Stoją tu nad zalanemi brzegami Wisły tłumy ludności patrząc z przerażeniem na skutki powodzi, wydobywającej się nadto z pod ziemi drogą poprzez piwnice i kanały na odległych nawet stosunkowo ulicach miasta. Głów, nędza, choroby, brak mieszkania dla ofiar powodzi – oto z czem nam przychodzi walczyć już dzisiaj” – czytamy w Czasie z 3 lipca 1925 roku.
Latem 1925 roku wylała nie tylko Wisła ale i pozostałe polskie rzeki – Prut, Stryj i Dniestr, Bystrzyca, San, Dunajec, Skawa czy Raba.
Kolejne dni przyniosły jeszcze wyższy stan wody. Na Wiśle notowano poziom wody wyższy o 6 metrów 23 centymetry od stanu normalnego.
W Krakowie zalano Dębniki, Ludwinów, Zakrzówek, Podgórze, Nowy Świat, Dębniki i Zwierzyniec. Wylała Wilga i Wisła zalewająca pl. Na Groblach i ul. Powiśle. Zalana była ul. Wolska, Smoleńska i al. Krasińskiego.
W 1925 roku wylała również Rudawa zalewająca Błonia i Park Jordana. Do zalanych kamienic można było dopłynąć łódką, a na niektórych ulicach ustawiane były pomosty na kobylicach.
Kolejne powodzie nawiedzały Polskę również w kolejnych latach. W archiwach można znaleźć zdjęcia z zalanego Krakowa z lata 1931 roku. Następna duża powódź nadeszła w lipcu 1934 roku.
Z koryta wystąpił San, Wisłok czy Dniestr. W Małopolsce Skawa zalała niżej położone części Wadowic. Wysoki stan wody utrzymywała się na Dunajcu i Rabie. Woda na Wiśle sięgała ponad 6 metrów ponad normalny poziom. W Czernichowie niedaleko Krakowa notowano przekroczenie o 4,70 m.
W połowie miesiąca trały intensywne opady deszczu w okolicy Zakopanego, Krakowa i Tarnowa. Prasa informowała o widmie głodu w zalanym Czorsztynie, Krościenku, Sromowcach Niżnych i Szczawnicy.
Delty rzek są całkowicie zalane. Wały ochronne nie wytrzymały. Około 59 000 ojców rodzin jest bez środków do życia. Z całej klęski będzie można sobie zdać sprawę dopiero kiedy wody opadną – czytamy w Czasie z 20 lipca 1934 roku
19 lipca 1934 roku prasa informowała o opadającym poziomie dopływów Wisły. Fala powodziowa oddaliła się od okolic Krakowa. Do niektórych miejscowości z Krakowa transportowano żywność samolotami.
W Krakowie woda systematycznie zalewała okolice Błoń, Parku Jordana czy obecnej ulicy Piłsudskiego ale nie tylko. To właśnie przez powodzie z krakowskiego krajobrazu zniknął jeden z najciekawszych budynków, których już nie ma – Willa Rożnowskich o której już wcześniej pisaliśmy i którą zobaczyć możecie na zdjęciu otwierającym.
Powódź z 1934 roku spowodowana była gigantycznymi opadami w dniach od 13 do 17 lipca.
Jedną z miejscowości, które najbardziej ucierpiały w ich wyniku okazało się… Zakopane. 15 lipca 1934 spadło tam wówczas 255 mm deszczu.
To właśnie przez powodzie z krakowskiego krajobrazu zniknął jeden z najciekawszych budynków, których już nie ma – Willa Rożnowskich o której już wcześniej pisaliśmy i którą zobaczyć możecie na zdjęciu otwierającym.
Powódź z 1934 roku zmusiła władze do budowy zbiorników retencyjnych w Porębce i w Rożnowie, który ukończono w czasie niemieckiej okupacji.
Powódź z 1934 roku pochłonęła 55 ofiar w całym kraju.
Polecamy również: