Zwiedzanie zamków jest jednym z najpopularniejszych sposobów na zorganizowanie jednodniowej wycieczki. Jakie średniowieczne i nie tylko średniowieczne zamki warto zobaczyć w Małopolsce? Oto kilka ciekawych miejsc, które nadają się na krótki weekendowy wypad z Krakowa lub innych miejscowości na południu Polski. Jakie zamki warto zobaczyć w Małopolsce?
Już kiedyś przygotowaliśmy listę zamków, które nadają się na wycieczkę z Krakowa. Tym razem skupiliśmy się na zamkach, które znajdują się w całym województwie i być może trzeba będzie do nich dojechać poświęcając trochę więcej czasu. Oczywiście jeśli mowa o zamkach w Małopolsce to nie mogło zabraknąć również zamków w Krakowie.
Zamek Pieskowa Skała
Położony około 30 kilometrów na północ od Krakowa Zamek Pieskowa Skała jest jednym z ładniej położonych zamków w Małopolsce. Jego położenie jest o tyle korzystne, że znajduje się niedaleko Ojcowskiego Parku Narodowego, ruin Zamku w Ojcowie, a będąc w okolicy warto również zobaczyć kaplicę Na Wodzie św. Józefa Robotnika w Ojcowie. Pierwsze informacje o zamku Pieskowa Skała podchodzą z 1315 roku.
Król Kazimierz Wielki włączył warownię w system Orlich Gniazd, a w późniejszych latach dobudowywano kolejne zabudowania w stylu gotyckim, renesansowym i barokowym. W czasach Potopu Szwedzkiego zamek podupadł, a w 1850 roku spalił się Wysoki Zamek. Zwiedzanie Zamku Pieskowa Skała wraz ze wszystkimi wystawami czasowymi kosztuje 18 złotych.
Zamek w Niepołomicach
Jadąc w przeciwnym kierunku od Krakowa dojechać można do Puszczy Niepołomickiej oraz znajdującym się w Niepołomicach zamku. Zamek Królewski w Niepołomicach był królewską rezydencją służącą przede wszystkim podczas wypraw na polowania. Zamek w Niepołomicach nazywano “drugim Wawelem, nie mylić z Kamienicą Królewską we Lwowie zwaną “małym Wawelem”. Królewska rezydencja została postawiona w czasach Kazimierza Wielkiego, a następni władcy kontynuowali jego dzieło.
Rezydencja miała w sobie cechy gotyckie jednak później przebudowaną ją w renesansowym stylu. Zamek ucierpiał podczas najazdu szwedzkiego oraz w czasach austriackiego zaboru. Odrestaurowana konstrukcja mieści dziś muzeum dzieł sztuki, zwiedzanie zamku w Niepołomicach kosztuje 18 złotych. Działa tu też hotel w którym można się zatrzymać.
Zamek w Niedzicy
Położony na przeciwko Zamku w Czorsztynie na prawym brzegu Zbiornika Czorsztyńskiego stoi słynny średniowieczny zamek Dunajec. Pierwsza wzmianka o warowni pochodzi z 1325 roku. Wówczas należał on do rodu Jana i Rykolfa Berzeviczych. W 1470 roku zamek przeszedł na własność Emeryka Zapolyi, później gdy Jan Zapolya został węgierskim królem przekazał go Hieronimowi Łaskiemu. Przez następne lata przechodził na własność różnych rodów w tym węgierskiego rodu Salamonów. Po I wojnie zamek znajdował się w Polsce wciąż w rękach Salamonów. Ostatnia prawowita właścicielka zamku opuściła swoje dobra w 1943 roku.
Zamek w Niedzicy po II wojnie stał się słynny z powodu kręcenia tu filmów Zemsta, Zwariowana Noc, Mazepa, a także serialu Janosik i Wakacji z duchami. Obecnie znajduje się tu muzeum. Zwiedzanie Zamku Dunajec kosztuje 19 zł.
Zamek Ogrodzieniec
Pierwsze ruiny na naszej liście ale za to malowniczo położone ruiny. Zamek zbudowany dla Włodków Sulimczyków zrujnowany w 1655 roku najpierw przez Swzedów, później przez pożar, a potem znów przez Szwedów w 1702 roku. Próby odbudowania zamku i doprowadzenia go do stanu używalności porzucono ostatecznie w 1810 roku, mury wykorzystano jako materiał budulcowy, a pozostałe wyposażenie sprzedano żydowskim kupcom
Zamek Ogrodzieniec słynie z ducha. Podobno w ruinach straszy słynny Czarny Pies. W kwietniu 2018 roku przyłapano tu ekipę Netflixa pracującą nad serialem Wiedźmin więc w przyszłości popularność zamku będzie jeszcze większa. Zwiedzanie ruin oraz pobliskiego grodu na Górze Burów kosztuje 18 zł.
Zamek w Wiśniczu
Wzniesiony zlecenie Jana Kmity w drugiej połowie XVI wieku Zamek w Wiśniczu składa się z barokowych i renesansowych części. Zamek znajdował się w rękach Sanguszków, Potockich i Zamoyskich. W czasach zaborów podupadł pod zarządem Austriackim. Odkupiony później przez Maurycego Straszewskiego zamek znajduje się dziś w naprawdę dobrym stanie z zewnątrz. W środku jest nieco gorzej ale i tak nie ma co porównywać Wiśnicza do niektórych ruin w Małopolsce.
Zwiedzanie Zamku w Wiśniczu kosztuje kosztuje 24 złote. Dodatkowo zwiedzić można podziemia i wystawę narzędzi tortur (10 zł) oraz kaplicę i grobowiec Lubomirskich (bilet to 10 zł).
Zamek Rabsztyn
Dla osób które widziały już Pieskową Skałę i Ogrodzieniec pozostaje jeszcze jeden ciekawy zamek na szlaku Orlich Gniazd. To zamek położony niedaleko Olkusza – Zamek Rabsztyn. Pierwsze wzmianki o warowni pochodzą z XIII wieku, ale jak to miało miejsce w przypadku wielu zamków w Polsce momentem w którym zaczął się jego dynamiczny rozwój był okres panowania Kazimierza Wielkiego. Tak jak większość zamków również ten został zniszczony przez Szwedów.
Zamek zarządzany jest dziś przez Stowarzyszenie Zamek Rabszyn i często urządzane są tu na przykład turnieje rycerskie. Zwiedzanie zamku w 2023 jest już możliwe.
Pałac Mirów w Książu Wielkim
Jadąc z Krakowa w stronę Pieskowej Skały czy Ogrodzieńca niewiele osób zatrzymuje się w Książu Wielkim, nie mylić z Książem pod Wałbrzychem. W niewielkiej miejscowości Książ Wielki znajduje się rezydencja Pałac Mirów wzniesiona w latach 1585-1595. Niestety zabytek zaprojektowany na zlecenie biskupa Piotra Myszkowskiego nie jest dziś przekształcony w muzeum ani nie znajduje się w rękach pierwszych właścicieli. Pałac Mirów mieści dziś zespół szkół im. Wincentego Witosa oraz Zespół Szkół Rolniczych.
Zamek w Czorsztynie
Niedaleko wspomnianego już Zamku w Niedzicy na wzgórzu umiejscowione są ruiny gotyckiego Zamku w Czorsztynie. Warownia która istniała na wzgórzu już wcześniej została rozbudowana na polecenie króla Kazimierza Wielkiego dzięki któremu zamek strzegący traktów handlowych stał się jednym z ważniejszych zamków w Polsce. Zamek utracił swoje znaczenie po zdewastowaniu go w czasach tak zwanej wojny o sukcesję polską między siłami popierającymi Stanisława Leszczyńskiego i Augusta II Sasa. W 1790 roku podniszczony zamek uległ spaleniu.
Do 1945 roku ruiny zamku znajdowały się pod zarządem rodziny Drohojowskich, którzy nie doprowadzili jednak do odbudowy posiadłości. Kolejne prace konserwujące prowadzono w PRL-u w latach 1951-57, a następnie w 1992 roku. Ruiny zamku kiedyś nie były tak malowniczo położone bowiem dziś górują nad Jeziorem Czorsztyńskim utworzonym przez zaporę na Dunajcu. Zwiedzanie zamku kosztuje 6 zł.
Zamek w Przegorzałach
Na przedostatniej pozycji w zestawieniu wymieniamy zamek, który nie ma wiele wspólnego ani ze średniowieczem ani ze słynnym Szlakiem Orlich Gniazd w Małopolsce. O istnieniu tego miejsca nie wie nawet wielu mieszkańców Krakowa – Zamek w Przegorzałach położony na skraju Lasu Wolskiego w Paśmie Sowińca. Powstał w latach 1942-1943 z inicjatywy zbrodniarza nazistowskiego Otto Wachtera obok Willi Baszta zbudowanej tu wcześniej przez Adolfa Szyszko-Bohusza.
Pałac mający być jedną z nazistowskich rezydencji jest jednym z niewielu obiektów wzniesionych przez Niemców w czasie okupacji Krakowa podczas II wojny światowej. Dziś Zamek w Przegorzałach z tarasami zwróconymi w stronę Wisły jest ciekawym punktem widokowym w Krakowie oraz miejscem w którym działa restauracja, a wkrótce również i hotel.
Zamek Królewski na Wawelu
Tego miejsca nie trzeba przedstawiać chyba nikomu. Nie każdy wie jednak, że Wawel to w istocie jedn ze wzgórz Pomostu Krakowskiego. Na wzgórzu umiejscowiony jest słynny Zamek Królewski oraz bazylika św. Stanisława i św. Wacława. Pod adresem Wawel 5 mieści się słynny Zamek Królewski do 1606 będący oficjalną siedzibą polskich królów.
Stolicę z Krakowa do Warszawy przeniósł król Zygmunt III Waza. Sam zamek w Krakowie ucierpiał podczas szwedzkiej okupacji w czasach Potopu Szwdzkiego i za sprawą Jana III Sobieskiego został odremontowany w latach 1689-1692. Niedługo później do Krakowa znów weszły siły Szwedów, a pijani żołnierze rozpalili w jednej z komnat ognisko, które przerodziło się w tygodniowy pożar zamku. W czasach zaboru Austriackiego początkowo był siedzibą koszar zaborczych i pozostawał w rękach zaborców do 1901 roku. Od tego czasu prowadzona była znaczna restauracja zamku w którym w 1930 roku otwarto muzeum. W czasie niemieckiej okupacji zamek był rezydencją Hansa Franka. Dziś działa tu m.in. muzeum obrazów, dostępne są do zwiedzania komnaty i apartamenty królewskie oraz skarbiec, a nie tak dawno udostępniono również Ogrody Królewskie. Bez wątpienia to jedno z miejsc, które trzeba zobaczyć w Krakowie.
Polecamy również: