Zbliża się kolejna rocznica niemieckiego ataku na Polskę i wybuchu II wojny światowej. Jak bumerang na internetowe fora wraca mem przedstawiający szczeniaczka cieszącego się z tego, że 1 września 1939 roku zobaczy swoich szkolnych kolegów. U wielu osób pojawia się więc pytanie: czy 1 września 1939 roku dzieci poszły do szkoły? Czy rok szkolny rozpoczął się w dniu wybuchu II wojny światowej? Sprawdzamy co było gdy zastanawiano się Czy dzieci idą do szkoły od września.
Kiedy rozpoczął się rok szkolny 1939/1940?
Na mem z przejętym pieskiem możemy odpowiedzieć innym memem: “przyszedł pan maruda, niszczyciel uśmiechów dzieci”. Po pierwsze trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: czy dzieci miały iść do szkoły 1 września 1939 roku? Załóżmy na chwilę, że cała Europa latem 1939 roku nie wie, że lada dzień wybuchnie wojna. Nawet gdyby informacje wywiadów i wielomiesięczne napięcia polityczne nie wskazywały na to, że zaraz wybuchnie wojna (o czym wiedzieli wszyscy od Lwowa przez Kraków aż po Paryż i Londyn) to i tak żadne dziecko nie poszłoby do szkoły 1 września 1939 roku.
Początek roku szkolnego 1939/1940 nie wypadał w pierwszym dniu września. 1 września 1939 roku wypadał w piątek, ostatnie jak się potem okazało wakacje II RP zostały przedłużone. Pierwotnie Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego planowało rozpoczęcie roku szkolnego na poniedziałek 4 września. Pojawia się więc następne pytanie.
Czy dzieci poszły do szkoły 4 września?
Dziś już wszyscy wiemy już, że w piątek nad ranem oficjalnie rozpoczęła się II wojna światowa. Warto z tego miejsca nadmienić, że do najróżniejszych prowokacji ze strony niemieckiej dochodziło już od kilku dni i mowa tu nie tylko o prowokacji w Gliwicach, ale to temat na inny artykuł.
Nawet jeśli wojna nie wybuchłaby 1 września to i tak dzieci nie poszłyby do szkoły w poniedziałek czwartego września. W drugiej połowie sierpnia Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zdecydowało o odroczeniu rozpoczęcia roku szkolnego.
Ministerstwo W.R. i O.P. zawiadamia, że data rozpoczęcia roku szkolnego 1939/1940, wyznaczona pierwotnie na dzień 4-go września b. r., ulega odroczeniu na kilka dni i zostanie ustalona osobnym zarządzeniem – brzmiał komunikat ministerstwa opublikowany pod koniec sierpnia przez większość gazet w Polsce
Z perspektywy czasu wszyscy dobrze wiemy, że z odroczenia nic nie wyszło. Oczywiście sam komunikat wspominający o “odroczeniu na kilka dni” mógł być propagandową zagrywką przygotowaną na to, by nie wzbudzać paniki. Pod koniec sierpnia 1939 roku wszyscy dobrze wiedzieli, że wojna może zacząć się dosłownie w każdej chwili. Od dłuższego czasu prowadzono najróżniejsze działania propagandowe w które włączona była również prasa krajowa.
Prowadzono też najróżniejsze przygotowania takie jak akcje kopania rowów przeciwlotniczych, z urlopów wezwano wszystkich funkcjonariuszów państwowych. Dla zachowania pozorów 2 września Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego opublikowało jeszcze jeden komunikat w którym czytamy:
Minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego upoważnił kuratorów okręgów szkolnych do zarządzenia rozpoczęcia roku szkolnego 1939-40 przez uruchamianie w miarę możliwości zajęć w podległych im szkołach, począwszy od poniedziałku 11 września rb. Młodzież, która nie będzie mogła na czas zgłosić się do swych szkół wskutek warunków komunikacyjnych, będzie przyjmowana do nich w terminie późniejszym – bez żadnych przeszkód – poinformowała prasa wydawana w sobotę 2 września i w poniedziałek 4 września
Jak było w praktyce? Każdy kto zna historię Polski wie jak potoczyły się losy konfliktu w pierwszych tygodniach września. Komunikat z pierwszych dni września już po kilku dniach nie miał zbyt wiele wspólnego z nową rzeczywistością. Rok szkolny rozpoczął się już pod okupacją niemiecką w Krakowie czy rosyjską we Lwowie.
“Rozpoczęcie roku szkolnego było 2 października 1939 roku” – czytamy chociażby na stronie szkoły podstawowej numer 2 w Głownie. O rozpoczęciu roku szkolnego w listopadzie informował pan Wacław Bańkowski w rozmowie z dziennikarzami portalu Gazeta.pl
Polecamy również: