W okolicach Krzeszowic jest kilka atrakcji wartych odwiedzenia. Każda z osobna jest raczej słabym pretekstem po to, by wybierać się tu na jednodniową wycieczkę ale gdy połączymy wszystkie z nich to można. Największą obok Pałacu Potockich jest Zamek Tenczyn w Rudnie. Jak wygląda parking i zwiedzanie Zamku Tenczyn w Rudnie? Ile kosztuje bilet i jaki jest cennik w 2024? Jakie są imprezy na zamku i jak wygląda historia warowni Potockich? Oto Zamek Tenczyn w Rudnie.
Zamek Tenczyn w Rudnie – ceny biletów i zwiedzanie
Zwiedzanie ruin Zamku Tenczyn w Rudnie nie należy do najdroższych ale jak za to co jest tu do zobaczenia to można powiedzieć, że jest drogo. Bilet na zwiedzanie na zamek Tenczyn w Rudnie kosztuje 10 zł i 6 zł za bilet ulgowy. To drogo jeśli chcecie tylko przejść się po murach bo w środku właściwie nie ma nic do oglądania, jednak o równych godzinach dostępne jest zwiedzanie z przewodnikiem, jeśli lubicie przewodników bo my nie lubimy, to nie trzeba za nie dopłacać i wtedy te 10 zł to uczciwa cena.
Dochód ze sprzedaży biletów przeznaczony jest na odbudowę zamku. Ta trwa od pewnego czasu. Oczywiście nie ma co spodziewać się, że kiedyś dokonana zostanie pełna restauracja zamku. Ta raczej nie byłaby w żadnym stopniu opłacalna, zdecydowanie lepiej przeznaczyć środki na przywrócenie dawnej świetności Pałacu Potockich w Krzeszowicach. Trwają prace nad zabezpieczeniem tego co jest.
Jeśli nie należycie do fanów zwiedzania kamieni to Zamek Tenczyn w Rudnie warto zobaczyć z powodu widoków roztaczających się z dostępnej do zwiedzania wieży zamkowej. Widok na całą okolicę w tym i nitkę autostrady A4 czy odkrywkową kopalnie i lasy wokół Krzeszowic jest naprawdę ładny. Zamek można zwiedzać tylko w weekendy w sezonie. W zwykłe dni tygodnia trwają prace konserwacyjne i remontowe.
Zamek Tenczyn w Rudnie – historia
Pierwsze założenie zamku Tęczyna, jak nam opowiada genealogia starożytnego domu Tarłów, oparta na Kagnimirze i Zolausie, miało być około 860. Opowiadanie to nader poetyczne głosi, że Tynek Starza żyjący około roku 830 przybywszy do krakowskiej ziemi, założył zamek obronny, nad Wisłą, od jego imienia nazywany Tyńcem. Tynek ów miał dwie córki, jedne z pierwszego małżeństwa Przeginię, a z drugiego zwaną Iris, co po słowiańsku oznaczało Tęczę.
Obydwie córki jeszcze poganki, wedle ówczesnego zwyczaju spędzały czas na łowach i dzielnie władały orężem. Pierwsza z nich na skalistej górze założyła sobie obronną siedzibę, zapewne drawnianą, zwaną Przeginią, a druga Iris, to jest Tęcza, na innej niedaleko odległej (…) założyła podobną siedzibą, nazwawszy ją od swego imienia Tęczynem – czytamy w książce Kartka z dziejów ks. Tęczyna Wincentego Smoczyńskiego z 1888 roku
Tyle w legendach. Przyjmuje się jednak, że pierwszy drewniany zamek został zbudowany w 1319 roku przez Nawoja z Morawicy syna kasztelana krakowskiego Żegoty. Syn Nawoja, wojewoda krakowski i sandomierski, Jędrzej założył kamienny zamek. W tych czasach powstała Nawojowa Wieża. Zamek został rozbudowany później przez wnuka założyciela. Pierwsze pisane wzmianki o fortecy pochodzą z czasów bitwy pod Grunwaldem. Na Zamku Tenczyn Jagiełło więzić miał grupę krzyżackich jeńców.
Zamek w Tenczynie był prywatną warownią ale został włączony do tak zwanego układu Orlich Gniazd Kazimierza Wielkiego. Prywatny zamek wielokrotnie rozbudowywano. Do najważniejszych inwestycji przyczynił się Jan Tęczyński w 1570 roku. Później okazałą kaplicę zbudowała Agnieszka Tęczyńska około 1610 roku. Według informacji ks. Smoczyńskiego zamek składał się z “czterech wielkich baszt okrągłych, dwóch baszt czworobocznych i wieży Nawojowej oraz różnych budowli mieszkalnych, a wszystko to złączone było murami obronnymi”.
Zamek Tenczyn w Rudnie położony jest na szczycie Góry Zamkowej sięgającej 401 metrów nad poziom morza. Na stokach wzniesienia założone były winnice i ogrody. Zamek przez lata przechodził z rąk do rąk. Był w posiadaniu Tęczyńskich, Lubomirskich, Sieniawskich, Czartoryskich, znów Lubomirskich, aż wreszcie po małżeństwie Julii z Lubomirskich Potockiej z pisarzem i podróżnikiem Janem Potocki zamek przeszedł w ręce słynnej rodziny.
Posiadłość znajdowała się w rękach Potockich aż do wybuchu II wojny światowej, ale nie była to wówczas luksusowa rezydencja. W 1656 roku zamek został zniszczony przez szwedzki najazd. Gdy Szwedzi atakowali Polskę Jerzy Lubomirski zabrał skarbiec koronny z Zamku na Wawelu i ukrył go na zamku w Lubowli. Puszczono plotkę, że skarb został przewieziony na Zamek Tenczyn.
Warownia została zaatakowana i zdobyta 21 lub 22 września 1655 roku. Okazało się, że nie ma tu drogocennych przedmiotów. Szwedzi zniszczyli warownię. Był to pierwszy znaczący cios dla zamku.
W połowie XVIII wieku w zabudowania zamkowe uderzył piorun. Pożar strawił znaczną część zamku. Ówcześni posiadacze – Czartoryscy – nie zdecydowali się na odbudowę ze zniszczeń. To co zostało przykryto słomą, a August Czartoryski wydał decyzję o zniszczeniu zamku.
Zamek Tenczyn w ruinie
W wyniku prośby Czartoryskiego i wizytacji specjalnej komisji 16 stycznia 1769 roku wydano decyzję o rozdysponowaniu dóbr kaplicy zamkowej do okolicznych świątyń. Od tego dnia Zamek Tenczyn w Rudnie powoli popada w ruinę.
Zamek szabrowano. Mury rozbierano pozyskując materiał budowlany. W 1883 roku Potoccy zamurowali wszystkie wejścia na teren kompleksu ale na niewiele się to zdało. Z końcem XIX wieku powstały plany odbudowy zamku ale ostatecznie nie zostały zrealizowane. W poprzednim materiale zobaczycie Zamek Tenczyn w Rudnie na starych zdjęciach z okresu sprzed I wojny i międzywojennego. Posiadłość Tenczyn pozostawała w rękach Potockich do II wojny światowej.
Po wojnie komunistyczne władze zagrabiły prywatną własność i popadała ona w dalszą ruinę. Na szczęście po latach starać Potockim udało się odzyskać rodzinne mienie.
W 2017 roku gmina Krzeszowice użyczyła zamek i wystąpiła do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o środki na konserwację zamku. Od czasu odzyskania zamku przez rodzinę Potockich odbudowano barbakan i zabezpieczono basztę Dorotkę z fragmentami muru. Przez trwającą od lat restaurację zamku jego zwiedzanie jest nieco utrudnione.
Zamek Tenczyn w Rudnie – parking i PORADY
Najlepszy dojazd do zamku to autostrada A4 Kraków – Katowice. Zjeżdżamy z autostrady na węźle Rudno. W związku z remontem linii kolejowej dojazd do Zamku Tenczyn w Rudnie jest nieco utrudniony ze strony Krzeszowic i jeśli zawierzycie nawigacji to możecie zabłądzić i niepotrzebnie nadłożyć drogi.
Najlepiej podjechać tu prosto z Krzeszowic ulicami Daszyńskiego, Zwierzyniecką, Tenczyńską i Chrzanowską. Jadąc z Krzeszowic można pokusić się o szybki rzut oka na Bramę Zwierzyniecką. Nie ma potrzeby by wjeżdżać na drogę nr 79. Jadąc tędy mijamy budynki browaru Tenczynek, rozwijanego oczywiście również przez Potockich.
Droga pod sam zamek wiedzie przez wąskie wiejskie dróżki między zabudowaniami. Gdy wjedziemy już do wsi warto uważać na parkowanie pod Zamkiem Tenczyn w Rudnie. Dlaczego? Przy jedynej drodze dojazdowej otwarło się kilka biznesów będących parkingami. Zamek Tenczyn w Rudnie nie należy do atrakcji, które zwiedza się więcej niż raz w życiu dlatego też łatwo wyjść na frajera i stanąć na pierwszych parkingach przy drodze. Te nie dość, że położone dalej od zamku to są droższe.
Wiewiórki donoszą, że na ostatnim parkingu pod samym zamkiem czasem nie ma kasujących za opłaty i można stanąć za darmo. Parking za darmo pod Zamkiem Tenczyn w Rudnie znajduje się też w okolicy kapliczki przy ul. Zamkowej. Do zamku trzeba stąd podejść ścieżką ale lepiej podejść niż płacić za stanie przez kilkanaście minut tyle samo co za wstęp na ruiny.
Zamek Tenczyn w Rudnie – podsumowanie i godziny otwarcia
Zamek Tenczyn w Rudnie dostępny jest do zwiedzania tak jak już wspomnieliśmy wcześniej wyłącznie w weekendy i święta. Godziny otwarcia zamku Tenczyn w Rudnie to od 10 do 18:00 w sezonie turystycznym od maja do października. Za bilety można płacić kartą.
Nie ma co się oszukiwać i pisać, że Zamek Tenczyn w Rudnie jest jedną z największych atrakcji Małopolski bo zdecydowanie nią nie jest. Jeśli ktoś jest entuzjastą ruin zamków i szlaku Orlich Gniazd to może specjalnie wybrać się, by go obejrzeć. W innym przypadku to atrakcja przy okazji.
Kilkanaście-kilkadziesiąt minut zwiedzania i tyle. Zdają sobie z tego sprawę przedstawiciele fundacji zarządzającej zamkiem. Na Zamku w Rudnie organizowane są różne imprezy. Pokaz szwedzkiego ataku na zamek, koncerty, noc kupały czy giełdy minerałów i festiwale historyczne. Mimo wszystko Zamek w Rudnie jest jednym z ciekawszych zamków w okolicach Krakowa.
Polecamy również: