Przedwojenne znaki drogowe w Polsce. Ile było znaków? Jak wyglądały?

Jeżdżąc po drogach w Europie i wracając później do Polski można przeżyć prawdziwy szok. Przy polskich drogach rozstawione są tysiące rozpraszających znaków drogowych. Czasem aż ciężko się połapać. Czy zawsze tak było? Oto zestawienie przedwojennych znaków drogowych w Polsce w 1938 roku. Ile było znaków drogowych? Jak wyglądała historia znaków drogowych w Polsce? Oto tablice ze starymi znakami drogowymi.

 

Właściwe znakowanie dróg ma bardzo ważne znaczenie tak dla bezpieczeństwa ruchu, jak i dla orientacji podróżnych. Z tych względów wobec rozwijającego się ruchu samochodowego o charakterze międzynarodowym zmierzono już od 1909 roku do ustalenia we wszystkich rajach jednolitego systemu znakowania dróg, które byłoby zrozumiałe dla ogółu automobilistów – czytamy w publikacji Instrukcja o znakach drogowych i urządzeniach ostrzegawczo-zabezpieczających na drogach z 1938 roku

 


Przedwojenne znaki ostrzegawcze

Poprzeczne ścieki i mostki, ostre i niewidoczne zakręty, skrzyżowania i rozwidlenia dróg

Przejazd kolejowy z zaporami, przejazd kolejowy bez zapór, niebezpieczne miejsca


 
Tablicka pod znakiem, droga z pierwszeństwem przejazdu

Słupki wskaźnikowe i tabliczki do znaków

W latach 30. ubiegłego wieku stosowano znaki ostrzegawcze, znaki zakazów i ograniczeń ruchu, znaki nakazów oraz znaki informacyjne takie jak drogowskazy. Według konwencji z 1931 roku znaki ostrzegawcze stawiono tylko na drogach pozamiejskich z twardą nawierzchnią, a w miastach tylko w wyjątkowych przypadkach takich jak znaki o drodze z pierwszeństwem przejazdu czy ostrzegające przed przejazdami i niebezpiecznymi miejscami. Znaki zakazu i ograniczenia ruchu były znakami stosowanymi zarówno w mieście jak i na drogach pozamiejskich.

 


Przedwojenne znaki zakazu

Zakaz przejazdu wszystkich pojazdów, zakaz wjazdu, zakaz przejazdu samochodów
Zakaz przejazdu samochodów ciężarowych, wozów ciężarowych, wozów konnych
Zakaz przejazdu pojazdów powyżej 5,5 tony, ograniczenie prędkości, ograniczenie prędkości dla ciężarówek

W miastach daje się zauważyć bardzo często wyznaczanie ulic do ruchu jednokierunkowego, przeto zwraca się uwagę, że ten zbyt uproszony sposób regulowania ruchu powoduje wielkie niedogodności dla użytkowników dróg, toteż nie wolno go stosować bez rzeczywistej potrzeby, uzasadnionej względami bezpieczeństwa – pouczała instrukcja

Znak drogowy informujący o ostrych zakrętach na trasie Kraków-Zakopane. Fot. ze zbiorów NAC; syg. 1-G-7348a

Jak nie trudno zgadnąć popularnymi znakami były ograniczenia prędkości. Samochody i pojazdy konne miały inne znaki. Kolejnym interesującym znakiem stosowanym w przedwojennej Polsce był znak nakazujący ruch prawostronny. Znak ustawiano na granicy z Czechosłowacją w której do 1 maja 1939 roku obowiązywał ruch lewostronny, de facto zniesiony nieco wcześniej – po zajęciu Czechosłowacji przez Trzecią Rzeszę.

 


Znaki zakazu i ograniczenia ruchu

Zakaz przekraczania prędkości, zatrzymywania i oczekiwania, zakaz parkowania
Zakaz zawracania, zakaz używania sygnałów dźwiękowych, zakaz wyprzedzania i tabliczki do znaków zakazu

W 1938 roku rekomendowano by najważniejsze znaki drogowe w miastach umieszczać w zasięgu miejskiego oświetlenia. Jeśli nie dało się tego dokonać konieczne było stosowanie dodatkowego oświetlenia. Znaki ostrzegawcze nakazywano podświetlać na biało na znak a w kierunku nadjeżdżających światło pomarańczowe, znaki zakazu podświetlano na biało i światłem czerwonym w kierunku nadjeżdżających. Inne znaki przykazano oświetlać na biało jeśli brakowało w nich oświetlenia wewnętrznego.

 


Znaki obowiązującego nakazu

Obowiązujący kierunek jazdy, obowiązek zatrzymania przed urzędem celnym, nakaz ruchu prawostronnego

 


Znaki informacyjne

Znak dozwolonego pozostawiania pojazdów na postoju, znak zalecającyh zachowanie szczególnej ostrożności, tabliczki do znaków oraz przydrożny punkt opatrunkowy

Poza miastem oświetlenie nie było już tak rygorystyczne: “Należy oświetlać bezwarunkowo tylko znaki zakazu przejazdu wszelkich pojazdów i zakazu wjazdu przy ruchu jednokierunkowym oraz znak zaleconej ostrożności ustawiony przy prowadzeniu robót drogowych na części jezdni drogowej”.

 


Drogowskazy i tablice informacyjne

Drogowskazy
Tablica miejscowości, tablica wskaźnikowa, stacja benzynowa, droga rowerowa, objazd, przystanek autobusowy

Obecnie w Polsce stosuje się w sumie nieco ponad 350 różnych znaków drogowych.

 


Znaki graniczne

Znaki graniczne

Oczywiście stosowano też najróżniejsze znakowanie farbą. W instrukcji z 1938 roku przygotowano nawet przepis na samodzielne przygotowanie farb pokostowych w barwie białej, czerwonej i popielatej. Nie przedłużając sprawdźmy jakie były międzynarodowe znaki przedwojenne oraz jakie dokładnie znaki ustawiono w Polsce przed II wojną światową.

 
Polecamy również: