Ostatnio opisywaliśmy przedwojenne znaki drogowe teraz czas na inny temat motoryzacyjny – tablice rejestracyjne w przedwojennej Polsce. Jak wyglądały stare rejestracje samochodowe? Jak wyglądała stara tablica rejestracyjna w Polsce przed wojną? Co było potrzebne do rejestracji samochodu? Sprawdźmy to!
Fot. otwierające przedstawia zarejestrowany w Krakowie samochód z grupą dziennikarzy. Fot. ze zbiorów NAC; syg. 1-K-1013
Rejestracja samochodu
Już w latach przedwojennych by legalnie poruszać się samochodem po polskich drogach konieczne było przestrzeganie pewnych procedur. Do rejestracji nowego samochodu konieczne było złożenie dwóch egzemplarzy rysunku lub fotografii samochodu oraz opis składający się z danych takich jak chociażby numer silnika i podwozia, rodzaj, moc, ilość cylindrów, średnica cylindrów, skok tłoków, maksymalny moment obrotowy, waga oraz liczba miejsc siedzących lub nośność pojazdu.
Wymagano podanie opisu systemu sprzęga, siły, sposobu działania hamulców, rozstawu osi, i kół, a także opis oświetlenia i sygnałów dźwiękowych, dowód własności i zaświadczenie z fabryki.
Dodatkowo pojawiał się obowiązek przechodzenia przeglądów technicznych. W przypadku pojazdów używanych zarobkowo raz na rok, a w przypadku aut prywatnych raz na 3 lata. Do pełni szczęścia potrzebna była jeszcze tablica rejestracyjna.
Przedwojenne tablice rejestracyjne
Pierwsze polskie tablice rejestracyjne składały się z czarnych numerów na białym tle. Z początku lat 20. ubiegłego wieku zdecydowano się na ujednolicenie systemu tablic rejestracyjnych i wprowadzenia systemu nieco podobnego do tego, który stosowany jest w Polsce obecnie.
Stosowano wyróżniki województw i miasta Warszawa w postaci litery W dla Warszawy i dwuliterowych skrótów dla reszty województw i tak auta z białostockiego miały tablice BŁ, kieleckiego KL, krakowskiego KR, lubelskiego LB, lwowskiego LW, łódzkiego ŁD, nowogródzkiego NW, poleskiego PL, pomorskiego MP, poznańskiego PZ, stanisławowskiego ST, śląskiego ŚL, tarnopolskiego TR, wołyńskiego WŁ, wileńskiego WN, a warszawskiego WR. Po symbolu literowym nadawane były numer z przedziałów właściwych dla każdego z województw. Do 1928 roku można było używać tylnej tablicy świetlnej.
Znaki pojazdu muszą być umieszczone na widocznem miejscu z przodu i z tyłu na płaszczyznach pjonowych, prostopadłych do osi podłużnej pojazdu, środek znaków winien się znajdować w miarę możliwości na tejże osi podłużnej. Oba znaki składają się z liter czerwonych i cyfr czarnych, nakładanych na białych płaskich prostokątnych tablicach z czarną ramką – czytamy w publikacji Sztuka prowadzenia samochodu: z uwzględnieniem najnowszych przepisów samochodowych z 1924 roku
W 1933 roku dołażono tablice rejestracyjne dla przyczep i zwiększono zakresy liczbowe dla województw. W 1937 roku przygotowano nowy system tablic rejestracyjnych.
Tablice przed wybuchem II wojny światowej
Nowe tablice z końca lat 30. ubiegłego wieku składały się jednej litery oraz ciągu pięciu cyfr w którym dwie pierwsze przypisane były dla poszczególnego województwa.
Wyznacza się następujące litery w kolejnych seriach: serie samochodów (z wyjątkiem dorożek samochodowych): A; B, C, D, E, H, K, L, Z, X oraz Y. Seria dorożek samochodowych T. Serioa motocykli: M, N, P, R, S oraz U. Znaki samochodowej kolumny zamkowej. Znak zawiera literę A, po niej litery ZK, a następnie trzy cyfry od 100 do 999.
Dla aut z Warszawy wyróżnikiem były liczby cyfry od 00-19, woj. białostockiego 20-24, kieleckiego 25-29, krakowskiego 30-34, lubelskiego 35-39, lwowskiego 40-44, łódzkiego 45-49, nowogródzkiego 50-54, poleskiego 55-59, pomorskiego 60-64, poznańskiego 65-69, stanisławowskiego 70-74, śląskiego 75-79, tarnopolskiego 80-84, warszawskiego 85-89, wileńskiego 90-94, wołyńskiego 95-99.
Tego typu system zastał Polskę w dniu wybuchu II wojny światowej. Wiele z prywatnych aut zostało zagarniętych przez niedługo później rozgromione wojsko polskie, a na terenie Polski pojawiły się tablice rejestracyjne okupantów.
Polecamy również: